تاریخ انتشار :يکشنبه ۲۶ تير ۱۴۰۱ ساعت ۰۸:۰۱
۰
۱
plusresetminus
اشرف گنجویی گفت: در گذشته کرمان دارای یک شبکه ای از قنوات در موقعیت کنونی کرمان بود و حیات شهر و زندگی مردم کرمان به قنات وابسته بوده و مردم به بهترین شکل از قنات بهره گرفته اند که متاسفانه با خشکسالی و عدم توجه به احیاء قنواتدر خصوص آب ها زیر زمینی و سطحی سبب ایجاد فرونشست ها شده است.
برداشت بی رویه، عمق آب های زیر زمینی را به ۱۸۰ متری رساند/ پر کردن اصولی قنوات مدفون شده زیر سطح شهر کرمان تنها راه مقابله مسئولین با فرونشست ها
حسن اشرف گنجویی، کارشناس رسمی  و محقق تأمین آب در گفتگو با "راه آرمان" در رابطه با آب های زیر سطحی شهر کرمان،  گفت: یکی از مسائلی که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، فرونشست ها و فروکش های یکباره زمین و ترک های حاصله بر دیوارها ست، جهت درک پدیده فرونشست، باید تاریخچه شهر مورد بررسی قرارگیرد و ابتدا باید این روند را  شناسایی کرد تا بتوان در این حوزه اظهار نظر کرد،  تا به اتخاذ روش های مقابله با آن دست یابیم.

وی تصریح کرد: در راستای حل این مشکل ابتدا به تحلیل و ارزیابی گذشته ی شهر کرمان می پردازیم که ۷۰ سال پیش منابع  تامین آب شهر از طریق قنات یا کاریز در کرمان صورت می گرفته است. مادر چاه این قنات ها در دامنه ی کوه های جوپار و اطراف شهر قرار داشته، که این رشته قنات ها به داخل شهر کرمان ورود و جهت مصارف کشاورزی و شرب مورد استفاده مردم قرار می گرفتند. به عبارت دیگر در موقعیت کنونی شهر کرمان شبکه ای از قنات وجود داشته است.

اشرف گنجویی با تاکید بر اجزای قنات شامل مادرچاه ، کوره  قنات، مظهر قنات، چاه میله ای  و حریم قنات در ادامه، افزود: در گذشته کرمان دارای یک شبکه ای از قنوات در موقعیت کنونی کرمان بود و حیات شهر و زندگی مردم کرمان به قنات وابسته بود .  مردم به بهترین شکل از قنات بهره می بردند.

محقق تامین آب اظهار کرد:  در گذشته  سطح آب های زیر زمینی حداکثر در عمق ۳۰ متری و نسبتا بالا  بوده است این قنات ها همه‌گی نظام مند و دارای مالک و دارای حق آبه بر   بر بودند. هر قنات با توجه به  موقعیت جغرافیایی که در آن قرارداشت، آب  آن منطقه را تامین می کرد.

قدرت پمپاژ، موتور پمپ ها بلای جان آب های زیر سطحی

اشرف گنجویی در خصوص حفر چاهها در کرمان ادامه داد: ازچندبن دهه قبل که در سطح شهرکرمان اقدام به حفاری  چاه کردند و با گذاشتن پمپ  آب سفره های زیر زمینی را پمپاژ نموده و این روند در یک دوره 60 ساله  ادامه یافت، میزان برداشت ها افزایش یافت و اکنون سطح آب به عمق 180 متری رسیده، این به آن معناست که سطح سفره های آب زیر زمینی به شدت  افت پیدا کرده است .

وی تصریح کرد: در حال حاضر سطح آب سفره‌های زیر زمینی شهر کرمان در عمق ۱۸۰ متری و حتی بیشتر را داریم و در حالی که در 70 سال گذشته برداشت آب از عمق ۳۰ متری صورت میگرفت.   در چنین شرایطی که تمام این قنوات خشک شدند. آبهای ناشی از فاضلابها که به اعماق زمین نفوذ میکردند، در عمق چهل متری به لایه ای ضخیم و غیرقابل نفوذ، مواجه و نفوذ عمقی آنها قطع و بر روی هم جمع شدند. فرماسیون کاسه ای شکل لایه غیر قابل نفوذ، روز به روز سطح این آبها را ارتفاع داد، تا جائیکه به شبکه قنوات مدفون شده ، ورود پیدا کردند.

محقق تامین آب در توضیح چگونگی فرایند فرونشست زمین از طریق فاضلابها که منجر به شکل گیری مکانیزم جدید شد

اشرف گنجویی تاکید کرد: روی این لایه غیر قابل نفوذ که  فرماسیون زمین شناسی آن کاسه ای شکل است،  راه خروج آب ها نیز بسته است که بتواند از یک طرف به زمین زیر سطحی شهر باغین و یا به سمت شهر زنگی آباد جریان  یابند  و این آب ها در بستر  کاسه مانند جمع شده و به مرور زمان بالا امده و به کوره های قنات هایی که خشک شده اند، رسیده و سطح آنها را پرآب می کنند.

وی با بیان اینکه اغلب چاه های میله ای شهر مسدود بوده و اجازه نفوذ جریان آب را نمی دادند، گفت:  آب داخل کوره ها جمع شده و با توجه به جنس مصالح موجود در اعماق شروع به ریزش کرده  و منجر به فرونشست زمین میشوند، و در بسیاری از مواقع نیز نمود بیرونی یافته اند.

تغییر موقعیت آب شهری با خشک شدن قنوات 

اشرف گنجویی بر تبعات فرونشست زمین تاکید کرد و گفت: نتیجه این فرونشست ها در شهر کرمان، در قسمت هایی از شهر سبب ایجاد حفره های بزرگ و در دیگر قسمت های شهر نیز سبب  بالا آمدن سطح آب (آبهای زیر سطحی) شده وبه  عمق ۲ تا  ۲ونیم متری از سطح زمین رسیده اند. این آبهای زیر سطحی منطقه میدان مشتاقیه، بازارسنتی شروع و به  محل دادگستری قدیم و بانک ملی رسیده و موقعیت شهر را به طور کلی تغییر داده  است .

محقق آب ادامه داد: حتی این آب های زیر سطحی که در طبقات پایین و زیر زمینی های ساختمان ها ورود پیدا کردند و مجبور شدند در بسیاری از مناطق جهت خروج این آب پمپ گذاشته و آب فاضلاب را پمپاژ کنند .

وی تصریح کرد: با توجه به صحبت های گفته شده می توان نتیجه گرفت که در شهر خلأ یک سیستم شهرداری معنادار، ارزشمند که  پیش بینی کننده  اتفاقات آبی با آینده نگری جدی در شهرکرمان احساس می شود، در حالی که وقتی در نقطه ای از شهر فرونشست ایجاد رخ می دهد، مسولین با چند کامیون شن کوره های قنات را پر می کنند و صورت مسئله را پاک می کنند که این خود اوج بی تدبیری و سبب عواقب جدی در آینده می شود.

سند جامعی برای رفع مشکل فرونشست ها تدوین نشده است
اشرف گنجویی افزود: شهرداران  سابق نسبت به این مسایل بی تفاوت بود و برنامه جامعی برای حل موضوع نداشته و برای بقاء عمر میز سعی میکردند که مسئله مخفی بماند، حتی تحلیلی از آینده ی شهر و تبعات فرونشست ها را  در این زمینه نداشته و به دنبال راه حلی هم نبودند.  وقتی این مورد را پیگیری کردیم  دچار پاس کاری های اداری شده و در بروکراسی های اداری گم شدیم و به جواب مورد نظر نیز نرسیده و اجازه طرح و پذیرش و اجرای راهکارهای علمی پیگیری موضوع را ندادند.

محقق تامین آب ادامه داد: گرچه  یک شرکت مهندس مشاوره ای در خصوص آب برای شهرکرمان انتخاب شد و مطالعاتی را  انجام داد اما این مطالعات متاسفانه علنی نشد، به نظر می رسد، کسانی که صاحب فهم و درک علوم مهندسی بودند، همکاری لازم را نکردند و همه ی این ها منجر به مخفیانه و محرمانه ماندن اطلاعات و عدم انعکاس وقایع شهر برای اتخاذ تصمیمات به موقع شد.

وی افزود: در همین راستا برخی از شهرداری ها که متوجه اوضاع بحرانی شهر شدند،  این مسئله را تیتیر روزنامه ها کرده  و تیتر هایی چون بمب خفته و یا شهر کرمان را بمب خفته ای تهدید می کند را کار کردند اما علت و راهکار های مسئله  برای آگاهی عموم مردم تحلیل نکردند و فقط در حد ایجاد وحشت موضعی عمومی در جامعه باقی ماند.

اشرف گنجویی تاکید کرد: ما در موقعیت حساس زمین شناسی  قرار داریم، اکنون  شهر کرمان در موقعیتی  قرار دارد که هر لحظه ممکن است، منطقه ای  با فروکش کردن یک قسمتی از کورهای قنوات و یا چاه‌های میله ای رو به رو شود،  و باید هر چه زودتر  برای شهرکرمان  یک تفکر بنیادین   تدوین شود، و نقش هر ارگان و سازمان به عنوان متولی قید شود، و مرجعی برای پیگیری آب های زیر سطحی شهر کرمان تعیین شود. تا هر شهروندی که شکایتی از این موضوع دارد به ان نهاد مراجعه کنذ متاسفانه هنوز کسی متولی این امر نیست.

اشرف گنجویی افزود:در خصوص فرونشست ها تحقیقات جدی انجام داده ام و از ادارات درخواست نقشه  زمین شناسی شهر کرمان تا عمق 100 متری را کردم زیرا با اطلاعاتی چون وضعیت گسل ها و جنس لایه و شیب و.... می توانستیم تحلیل جامعی از وضعیت زیر ساختی و راهکارهای مناسب با این پدیده را انجام دهبم، که متوجه شدم  اصلا چنین نقشه ای هم موجود نیست.

وی اظهار کرد: در حالی که نقشه های قنوات 70 سال گذشته  و مسیر چاه های آب و قنوات شهر کرمان را پیدا کرده بودم ،اما نقشه جدیدی از موقعیت قنوات برای اجرای طرح های اب و فاضلاب وجود نداشت،  که اگر این طرح به سرانجام می رسید ما می توانستیم با توجه به این اطلاعات نقشه های شهری را به روز رسانی نموده و  وضعیت چاه های میله ای، کوره ها و شبکه قنوات شهر کرمان را مورد واکاوی قرار می دادیم.

محقق تامین آب در پایان خاطر نشان می کرد: اگر نقشه و اطلس شهری تدوین می شد می توانستیم این  نقشه را در اختیار شهرداری قرار دهیم تا نقشه مورد استفاده ی شهرسازان و مهندسان و معماران و.... قرارگیرد، تا شهرسازی ما با مشکلاتی مانند زیرگذر آزادی روبه رو نشود که از جمله مشکلات این زیر گذر می توان به قرار گرفتن در مسیر قنوات و مسیر آب های زیر سطحی شهر اشاره کرد که هر لحظه آن را تهدید می کند.



انتهای پیام / طاهری https://armanekerman.ir/vdcfmcdy0w6d00a.igiw.html
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما

صدیقه زاهدی
سلام انشاالله پیشنهادات وطرحهای جنابعالی مورد توجه مسئولین قرار گرفته وعملی شود البته به نظر می رسد کار اسانی نباشد. ولی هیچ کاری نیست که با تلاش عملی نشود..موفق باشید
آخرین عناوین