مکانهای فرهنگی شهرستان کوهبنان زیاد است اما آن چیزی که بیشاز همه جلب توجه میکند حضور امامزادههاست که آشنایی با آنها خالی از لطف نیست.
به گزارش گروه شهرستانهای پایگاه خبری تحلیلی «راهآرمان»: شهرستان کوهبنان، بهواسطه وجود علما و فضلای بزرگ و میراثهای ماندگاری که از خود برجای گذاشتند، بامفرهنگی کرمان و حتی قطب فرهنگ کشور است.
مکانهای فرهنگی در این شهرستان زیاد است اما آن چیزی که بیشاز همه جلب توجه میکند و مردم و مؤمنان را برای خلوت با خدا بهسمت خود میکشانند، امامزادهها هستند که در این گزارش به برخی از آنها میپردازیم.
امامزاده سلیمانشاه
آرامگاه این امامزاده در غرب کوهبنان قرار دارد که شجره طیبه این امامزاده به امام جعفرصادق (ع) میرسد.
شهیدان هشت سال دفاع مقدس در جوار این امامزاده آرمیدهاند و مردم اموات خود را در اطراف این امامزاده به خاک میسپارند.
حدود چهارصد و اندی سال قبل گنجعلیخان این محل را بازسازی کرده و اکنون نیز به همت اداره اوقاف عملیات زیبا سازی، کاشیکاری و آینهکاری ادامه دارد.
مختصری از زندگانی امامزاده سلیمانشاه کوهبنان
نسب شریف امامزاده سلیمانشاه کوهبنان با ۱۲ واسطه به امام جعفرصادق (ع) منتهی میشود.
وی سیّدی جلیلالقدر، شریف و از بزرگان سادات کرمان بود و در منطقه کوهبنان اقامت داشت.
اکثر اجداد و بنی اعمام او پس از استقرار دولت فاطمی در مصر، به مغرب و مصر مهاجرت کردند و شمار اندکی از آنان در کرمان، کرمانشاه و دینور سکنی گزیدند که من جمله آنان همین امامزاده سلیمانشاه است.
علامه نسّابه سیّد احمدکیا گیلانی از اعلام قرن دهم هجری، نخستین کسی است که از نام و نسب شریف این امامزاده سخن به میان آورده و مینویسد: «نسب شریف سادات کوهبنان کرمان (کوهبنان) به او منتهی میشود و سپس نام فرزند او محسن که تداوم نسل سیّدسلیمان از اوست را بیان میدارد.»
علامه نسّابه ضامنبنشدقم، متوفای بعد از سال ۱۰۹۰ هـ.ق نسب شریف امامزاده سلیمانشاه را در کتاب خود زینت داده، منتهی فاصله او تا امامصادق (ع) را ۱۹ واسطه دانسته و نسب شریف او را بیان میدارد.
به هرحال آن چه ثابت و معلوم است، امامزاده سیّد سلیمانشاه از سادات حسینی و از نسل امام جعفرصادق (ع) است که بنابه قول سیّد احمدکیا گیلانی باید در اواخر قرن ششم هجری وفات یافته باشد و طبق قول سیّد ضامنبنشدقم، وفات او در ابتدای قرن نهم هجری اتفاق افتاده است، که قول اخیر بعید به نظر میرسد و نظریه سیداحمدکیا گیلانی اصلح است.
امامزاده بیبی عصمت
این بنا از گذشته دور به صورت مقبرهای به وسیله بنای کوچکی که دور از قبر قرار داشت، از سایر قبور متمایز بود و مورد توجه مردم قرارداشت.
پساز سال ۱۳۴۲ هجری شمسی به علت شفای زنی معلول و به همت این بانوی شفا یافته بازسازی و مرمت آغاز شد و پس از آن باعث شد از اطراف و اکناف، مشتاقان و عاشقان هر روز و هر هفته گرد مزار مطهر جمع و از شمع وجود شریفش استفاده کنند.تا قبل از سال ۱۳۵۶ شمسی وسعت بنای امروزی را نداشته است.
از همین سال شخصی مؤمن و معتقد به اهلبیت به نام استاد حسین پورمیرزایی اقدام به ساخت بنای امروزی کرد.
وی با پشتکاری که داشته (در مدت ۲۵ سال) با نوآوریهای جالب و با هزینه افراد خیر و نیکوکار این مقبره را به شکل امروزی در آوردهاست.
او در مجاور امامزاده به همراه خانوادهاش زندگی میکرد.
وی که ۲۵ سال از عمرش را صرف خدمت به حرم کرد سرانجام در سال ۱۳۸۱ دارفانی را وداع گفت.
قبر او هماکنون در داخل حرم قرار دارد، طرح و نقشه و سبک معماری این بنا در نوع خود بینظیر است.
این بنا هنوز هم در دست ساخت و تکمیل است، این سبک معماری خود باعث جلب توجه عدهای از مردم از اقصی نقاط کشور و استان شده که علاوهبر زیارت از معماری این بنا هم دیدن کنند بهطوری که همیشه عده زیادی برای زیارت به این مکان میآیند و در فصول بهار و تابستان اردوهای دانشآموزی و دانشجویی در امامزاده بیبی عصمت کوهبنان برگزاری میشود و مردم شهرستانهای یزد، بافق، بهاباد، راور، زرند، رفسنجان، کرمان و غیره برای سیاحت و زیارت به این امامزاده میآیند.
زیربنای امامزاده و حرم مطهر ۷۵۰ مترمربع است که ضریح مطهر در وسط این بنا به شکل ضریحهای متداول امامزادهها به ابعاد۳*۲ بهصورت مشبک با طرحی که خود حاکی از خلاقیت و نوآوری است، بسیار دیدنی و جالب است.
مصالحی که در ساخت ضریح بهکار رفته بر خلاف سایر ضریحها که معمولاً از چوب یا فلز ساخته میشوند، از سیمان و شن ساخته شده است و از نظر زیبایی وصفناپذیر است، این بنای زیبا از نظر معماری دارای سبک به خصوصی است.
در جوانب ضریح شبستانهای متعددی برای اقامه نماز و روضهخوانی هیاتهای عزاداری و سخنرانی از جمله مراسم روز عاشورای حسینی ساخته شدهاست، شایان ذکر است که تمام کارهای ساختمانی اعم از طراحی نقشه، بتنریزی، آجرچینی، پوشش سقف و ساخت پنجرههای سیمانی گنبد حاصل زحمات معمار مرحوم استاد حسین پورمیرزایی است.
در ضلع غربی امامزاده ساختمانی مخصوص زوار و متولی وجود دارد، در چهار ضلع این امام فضای سبزی پوشیده از اشجار دیده میشود که بر زیبایی آن افزوده است.
امامزاده بیبی خاتون
در فاصله اندکی از کوهبنان (سه کیلومتری، جنوب کوهبنان در دهستان جور) مزار یکی از امامزادهها که با ۱۰ واسطه به امام جعفرالصادق (ع) میرسد، وجود دارد.
در مقبره این امامزاده، تعمیراتی صورت گرفته است و پیکر مطهر شهدای جور را این مکان به خاک سپرده شدهاست، ۱۰ مختصری از زندگانی امامزاده بیبی خاتون روستای جور شهرستان کوهبنان؛ نسب شریف امامزاده سیّده بیبی خاتون با ۱۰ واسطه به امام ششم(ع) منتهی میشود.
وی سیّدهای جلیله و خاتونی مجلّله بود، اکثر اجداد و پسرعموهای او از پرچمدارانِ هدایت و نقباء و قضاه شریف یزد و اصفهان و به زهد و تقوی متصف بودند.
او دختر عموی سیّد بهاءالدّین مرتضی مدفون در روستای خالقآباد شهرستان زرند است که در آن جا دارای گنبد و بارگاه باشکوهی است، علت شهرت بقعه این بانو به بیبی خاتون به درستی معلوم نیست.
در سنگ قبر قدیمی که نام شخصیت مدفون در بقعه را بیبی گوهر معرفی کرده، سال ۱۰۸۱ هـ.ق را سال بازسازی بنا معرفی میکند، ظاهراً این سال طبق حروف ابجد همان جمله بیبی خاتون است که امروز بقعه به آن شهرت دارد.
به عبارت دیگر سال تعمیر و بازسازی بقعه که طبق حروف ابجد سال ۱۰۸۱ هـ.ق است بر شخصیت مدفون در بقعه غلبه پیدا کردهاست و امروزه بیبی گوهر شرف، کمکم به بیبی خاتون شهرت دادهشدهاست.
متأسفانه از تاریخ تولّد، همسر و تعداد فرزندان بیبی خاتون اطلاعی دقیق در دست نیست، امّا بر اساس واسطههای نسب او، میتوان احتمال داد که وی در نیمه نخست قرن ششم هجری وفات یافته باشد.
امامزاده زیدابن علی
مختصری از زندگانی امامزاده سیّد زید دهستان خرمدشت (دهعلی) شهرستان کوهبنان؛
نسب شریف امامزاده سیّد زیدعلوی دهستان دهعلی شهرستان کوهبنان با ۶ واسطه به امامعلی(ع) منتهی میشود. وی سیّدی بسیار جلیلالقدر، عظیمالشأن و دیندار بود.
او از شهدای بنام اهلبیت(ع) است که بر طبق تذکرههای محلی به دست عمّال خوارج به شهادت رسیده است.
ابوالحسن عُمری نسّابه، درباره مهاجرت جدّ او سیّد محمد اُبله مینویسد: فرزندان جعفربنمحمّد اُبلّه بر اثر ظلم عمال عباسی در شهرهای مختلف مخفی و متفرق شدند.
لذا اسحاق و یعقوب فرزندان جعفر به قم و مظفر به فارس و محمد و هاشم به ری و سپس به کرمان منتقل شدند.
سیّد محمّد در کرمان مخفیانه میزیست تا این که صاحب فرزندی به نام سیّد احمد شد. سیّد احمد نیز سه فرزند ذکور داشت که یکی از آنها سیّدحسین (پدر امامزاده زید) است.
سیّد حسین در بم سکونت داشت و از موقعیت خوبی برخوردار بود و در آنجا صاحب فرزندی به نام زید شد.
زید سیّدی جلیلالقدر و دیندار بود. او به همراه دیگر امامزادگان در قیام بر علیه خوارج شرکت داشت، و پس از شکست قیام مذکور، تحت تعقیب قرار گرفت و عاقبت به دست جاسوسان خوارج در روستای دهعلی به شهادت رسید. بدنش در این روستا مدفون و سر مقّدس او را در بم نزد حاکم آنجا به طمع اخذ جایزه بردند و سرانجام سر مقدس در باغی دفن شد که امروزه زیارتگاه دوستداران اهلبیت (ع) در بم است.
حرم مطهر شهدای گمنام
در نزدیک آرامگاه محمد شهید کوهبنانی و قبور ۷۲ عارف خفته در خاک کوهبنان آرامگاهی زیبا در ورودی مصلای بزرگ حضرت امامخمینی (ره) خود نمایی میکند که حرم مطهر و منور پنج شهید گمنام دوران دفاع مقدس است که امروزه ملجاء و ماوای عاشقان حسینی و ارادتمندان ولایت و رهبری است.
طی سالیان گذشته بههمت امامجمعه وقت، مسئولان اجرایی و نظامی شهرستان سرانجام پنج شهید گمنام در سالروز شهادت بیبی دو عالم فاطمهزهرا(س) در سال ۸۸ بر روی دستان مردم ولایتمدار و بسیجی شهرستان تشیع و در مکان فعلی به خاک سپرده شدند.
که پس از آن به همت ائمهجمعه شهرستان و هیئتامنای شهدای گمنام عملیات ساخت حرم مطهر و منور شهدای گمنام کوهبنان آغاز شده که در حال حاضر کارهای داخلی این فضا در دستور کار قرار دارد.
حرم مطهر شهدای گمنام مکانی جهت برگزاری برنامههای مذهبی، فرهنگی، قرائت زیارت عاشورا و غیره در همه ایام شده و همه ساله به همت مسجد جامع و ستاد یادواره شهدای کوهبنان مراسم گرامیداشت پنج شهید گمنام و یادواره شهدای شهر کوهبنان در سالروز شهادت امابیها برگزار میشود.
مدیر مرکز کرمانشناسی گفت: در وسط محله عزیز، بازاری وجود داشت که از خیابان شریعتی مقابل بازار حاج آقاعلی شروع و به تکیه شاهزاده شاهرخخان حدود محله قبه ...