نقش زنان کرمانی در حوالی نوروز

به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری «راه آرمان»؛ در حوالی نوروز یا همان آخرین روزهای زمستان رنگ و بوی شهرهای ایران پر از تکاپو و تلاش می‌شود. گام‌ها با سرعت بیش‌تری برداشته می‌شوند. دغدغه‌ها بیش از گذشته است. کار و کاسبی‌ها را پر رونق‌تر از گذشته است و مطمئناَ به هر یک از افراد خانواده در نقش خود دغدغه‌های دیگری اضافه می‌شود اما همیشه داستان مادران یا همان زنان سرزمین ایران متفاوت است و بدون شک زنان کرمان نیز از این موضوع مستثنی نیستند.

زنان کرمانی، خانه‌تکانی و روزهایی پُر از خستگی

داستان نظافت خانه‌ها قبل از آغاز سال جدید و استقبال از بهار نسل به نسل به ما کرمانی‌ها رسیده است. زیر و روی خانه را تکاندن، کاری سخت است که زنان در روزهای پایان سال خود را به آن مشغول می‌کنند.

زن تمام روزش را در حالی که دستمال به دست از یک اتاق به اتاقی دیگر رفته است و دستش را چپ و راست بر روی در، دیوار و یا هر یک از وسایل اتاق کشانده است اما در ذهنش هنوز پذیرایی و آشپزخانه را مد نظر دارد که قرار است در روزهای آتی به سوی‌شان برود و آن جا را تمیز کند، در حالی که خسته از روزهای متمادی خانه‌تکانی است اما تنش را محکم نگاه داشته است تا بتواند همچنان ادامه دهد.

زهرا ملایی یکی از همین بانوان کرمانی است که در روزهای پایان سال و در نزدیکی آغاز بهار و فصل جدید در حال خانه‌تکانی است، وقتی از او سختی‌های خانه‌تکانی می‌پرسم، می‌گوید: فکر می‌کنم همه خانم‌های کرمانی حداقل یک هفته درگیر خانه‌تکانی باشند.

او آشپزخانه را مرکز خانه می‌داند و تاکید می‌کند: سخت‌ترین و زمان‌بر‌ترین مکان خانه برای نظافت آشپزخانه است.

زهرا می‌گوید: سختی و خستگی‌های متمادی خانه‌تکانی از تن‌مان زمانی تکانده می‌شود که برق نظافت چشم‌مان را نوازش می‌دهد این کاری است که نسل به نسل از مادران‌مان آموخته‌ایم و چه زیبا که گذشتگان‌مان این‌گونه به نظافت اهمیت داده‌اند تا آن‌جا که یکی از مقدمات ورود به سال جدید را تمیز بودن مکان زندگی دانسته‌اند.

این بانوی کرمانی ادامه داد: مهم‌تر از خانه‌تکانی، تکاندن دل‌ها از بغض و کینه است؛ این را مادربزرگم همیشه مطرح می‌کرد و می‌گفت در سال جدید مهربان‌‌تر باشیم.

ریختن سهن، پخت کماچ و سمنو

ریختن سهن، هنری است که مختص بانوان کرمانی است. این کار را سالیان متمادی است که زنان کرمانی بیش‌تر در حوالی نوروز انجام می‌دهند. اگرچه ممکن است در روزهای دیگر سال نیز انجام شود اما باید گفت در اصل سنت کرمانی‌ها این بوده که زنان قبل از سال سهن می‌ریختند تا بتوانند سمنوی سفره نوروز و شیرینی آن را با پخت کماچ که از همین آرد حاصل می‌شود را تهیه کنند.

برای ریختن سهن رسم بر این است که گندم را دو، سه روزی خیس می‌گذارند. سپس آب آن را خالی می‌کنند و در ظرفی در بسته می‌گذارند تا جوانه بزند.

گندم که جوانه زد، حالا در کیسه و یا پارچه‌ای سفید پهن می‌کنند و هر روز خیس می‌کنند تا جوانه‌ها در هم تنیده شوند. و در نهایت جوانه‌ها را خشک و آرد می‌کنند. اکنون دیگر قرار است این آرد پایه اصلی سمنو و شیرینی کماچ شود تا زنان کرمانی کام مهمان خود را شیرین نمایند.

حکیمه زارعی نامش است. از بانوان کرمانی که شیرینی‌پزی را پیشه خود کرده است. مادربزرگش از آن نام‌آورهای شهر کرمان در پخت شیرینی کماچ و کلمپه بوده است.

حکیمه می‌گوید: از مادربزرگم آموختم که چگونه بتوان خمیر شیرینی کماچ را تهیه کنم که نه تلخ شود و نه سفت و سخت.

او ادامه داد: زنان کرمانی عموماً دوست دارند که خودشان شیرینی عید نوروز را بپزند بنابراین در کنار شیرینی‌هایی هم‌چون چهار پر، نان برنجی، بهشتی و... حتماً ظرفی جداگانه از شیرینی‌هایی چون کماچ و کلمپه خواهند داشت تا علاوه بر آن که کام مهمان خود را شیرین کنند نشان دهند که زنان کرمان از هر انگشت دستان‌شان یک هنر می‌ریزد.

این بانوی کرمانی بیان کرد: ترکیب خمیر به دست آمده از آرد سهن با خرمایی که در میان آن گذاشته می‌شود، کماچی است که به نام کرمانی‌ها برچسب خورده است.

خرید لباسی نو برای سالی نو

یکی از دغدغه‌های مادران کرمانی نو کردن لباس فرزندان‌شان در سال جدید است. از این رو در کنار همه کارهایی که انجام می‌دهند از خانه‌تکانی، آجیل، ریختن سمنو، پخت شیرینی و..، رفتن به بازار و خرید کردن برای فرزندان نیز اضافه خواهد می‌شود.

خیرات برای مردگان

البته زنان کرمانی نه تنها چهار دُنگ حواس‌شان به خانه و اعضای خانواده در روزهای پایان سال است بلکه رفتگان‌شان را نیز در حوالی نوروز یاد می‌کنند و در آخرین پنج‌شنبه سال با رفتن بر سر مزار عزیزان‌شان برای‌شان خیرات می‌کنند.

انتهای خبر/ پسند
https://armanekerman.ir/vdcgyu9qwak9tn4.rpra.html