تولید خارج از فصل، محصول سیب‌زمینی را مستعد خسارت‌های مختلفی اعم از خسارت‌های قهری و مدیریتی می‌کند و خسارت قهری، طبیعی بوده و تحت کنترل کشاورز نیست و کشاورز قادر به کنترل عوامل خسارت‌زای مدیریتی است
دمای امروز : ![]()
کمینه و بیشینه دما :
تاریخ انتشار :شنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۱ ساعت ۰۸:۵۲
۰
تولید خارج از فصل این محصول، هرچند سود بالایی را نصیب کشاورز می‌کند اما خطرات فراوانی را هم در مسیر راه کشاورز قرار می‌دهد.
هم‌اکنون در نیمه راه تولید محصول سیب‌زمینی در جیرفت هستیم و تا حدود ۴۰ روز آینده، سیب زمینی زودرس وارد بازار فروش خواهد شد و از طرفی تجربه و آمارهای سال‌های قبل، گواه وقوع سرمازدگی و یخ زدگی در مزارع سیب‌زمینی در اواخر آذرماه و اوایل دی‌ماه سال جاری هست، بنابراین در این یادداشت، برخی از عوامل خسارت سیب زمینی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
میزان تولید سیب زمینی در جهان، رتبه سوم بعد از گندم و برنج را دارد و ایران هم بعد از چین، هندوستان و روسیه رتبه چهارم تولید سیب زمینی در جهان را دارد.
در ایران به طور میانگین، بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن سیب زمینی تولید می‌شود که یکی از مزایای سیب زمینی، میزان عملکرد در واحد سطح می‌باشد که میانگین تولید سیب‌زمینی در ایران بین ۲۷ تا ۳۰ تن در هکتار است.
سیب زمینی یک گیاه یک ساله از تیره سلوناسه بوده که منشأ آن به کوه‌های آند در کشور پرو برمی‌گردد و این گیاه در زمان فتحعلی شاه قاجار از انگلستان به ایران وارد شده است و اولین بار در تهران کاشته شده است.
ارقام سیب زمینی تجاری در ایران شامل سانته، سانتینا، مارافونا و اگریا هستند و در ارقام صنعتی سیب زمینی، ماده خشک بالاتری نسبت به سایر رقم ها وجود دارد.
سیب زمینی یک گیاه یکساله است که غده، قسمت قابل استفاده برای انسان بوده و غده در انتهای استالون به وجود می آید و اندام هوایی این گیاه، شامل ساقه و برگ مرکب شانه‌ای است که از برگچه تشکیل شده است.
مراحل رشد سیب زمینی شامل ۵ مرحله‌ی وجود آمدن جوانه بعد از کشت غده، رشد رویشی، به وجود آمدن غده‌ها همزمان با گلدهی، پُرشدن غده‌ها که طولانی ترین مرحله رشد سیب‌زمینی بوده و بین ۲ تا ۳ ماه طول می‌کشد و نهایتاً مرحله رسیدن محصول هست.
سیستم ریشه، در سیب زمینی بسیار ضعیف بوده و این ضعف سیستم ریشه‌ها باعث حساسیت، نسبت به کم آبی می‌شود و کم آبی، باعث کاهش تولید محصول خواهد شد تا آنجا که کم شدن یک مرحله از آبیاری، باعث کاهش ۳۰ درصدی عملکرد خواهد شد.
حداکثر رشد ریشه در خاک مرغوب، بین ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر می‌باشد و موریشه‌های سیب زمینی ۲۰ درصد از کل ریشه را تشکیل می‌دهند.
عوامل خسارت‌زا در سیب زمینی در دو دسته‌ی عوامل قهری و مدیریتی قابل بررسی هستند که کنترل عوامل قهری مانند سرمازدگی، یخ‌زدگی، تنش گرمایی و زلزله در اختیار کشاورز نبوده و عوامل خسارت‌زای مدیریتی مانند بیماری و علف هرز را کشاورز می‌تواند کنترل کند.
یخ‌زدگی و سرمازدگی دو عارضه‌ی متفاوت بوده و ممکن است در مزرعه و انبار اتفاق بیافتد، سرمازدگی در دمای بالاتر از نقطه انجماد حدود یک تا دو درجه سانتیگراد اتفاق می‌افتد که در اندام هوایی، باعث کاهش انتقال مواد غذایی و پیری زودرس می‌شود و هنگام برداشت محصول، روی غده‌ها باعث قهوه‌ای شدن و اگر بالاتر باشد سیاه شدن داخل غده‌ها را باعث می شود.
یخ زدگی در دمای صفر تا -۱ درجه اتفاق می‌افتد و یخ‌زدگی فرایندی است که در طی آن دمای هوا در سطح خاک به کمتر از صفر درجه تنزل می‌یابد و علائم آن شامل آسیب به برگ و ساقه شده که ساقه آویزان و پژمرده می‌شود. سطوح یخ زده در صورت وجود رطوبت، به رنگ سیاه و درصورت عدم وجود رطوبت، به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند و اگر یخبندان شدید در دمای ۲- یا ۳- باشد، گیاه می‌میرد و مزرعه از بین می‌رود و یخ‌زدگی در غده، باعث آسیب دیدن بافت غده شده که علیرغم از دست دادن آب و نرم شدن، استحکام خود را از دست نمی‌دهد
علایم خسارت ملایم تگرگ روی برگ و ساقه به صورت بریده شدن و شکافته شدن پهنک برگ بوده و در خسارت‌های شدید، پهنک پاره و افتاده می‌شود و روی ساقه هم علائم خسارت دیده می شود تا جایی که ساقه هم شکسته می‌شود.
خسارت مختصر تگرگ در هر مرحله از رشد، معمولاً تاثیری بر عملکرد ندارد و اگر خسارت تگرگ شدید باشد عملکرد و میزان ماده خشک غده‌ها، کاهش می‌یابد ولی تعداد غده‌های ریز افزایش می‌یابند و اگر آسیب تگرگ روی ساقه، شدید باشد باعث قطع آوند و مختل شدن فتوسنتز می‌شود.
سیب زمینی از نظر قدرت ترمیم نسبت به سایر گیاهان برتری دارد و تا اواسط مرحله سوم رشد می تواند تا ۳۵ درصد انهدام شاخه و برگ را جبران کند و اگر تا ۲۵ درصد برگ ها تا اوایل فصل گلدهی کاهش یابند در عملکرد کاهشی به وجود نمی آید چون آن را جبران می کند و اگر برگ افتادگی در مرحله‌ی پُر شدن غده‌ها اتفاق افتد، قابل جبران و ترمیم نیست و به طور کلی آسیب شدید به شاخ و برگ در هر مرحله، باعث طولانی شدن رشد گیاه و بلوغ دیرهنگام و تأخیر در برداشت محصول می‌شود و همچنین باعث رشد ثانویه غده‌ها و افزایش بیماری‌هایی مانند پوسیدگی نرم می‌شود.
خسارت سیل در فصل رشد، درصورت بارش شدید اتفاق می‌افتد که با راه افتادن سیل، باعث سفت شدن خاک در اثر رسوبات ناشی از سیل می‌شود که خفگی ریشه و کاهش فتوسنتز گیاه و پایین رفتن کیفیت غده خواهد شد و علائم و آثار کمبود اکسیژن ناشی از سله بستن خاک عبارت است از به وجود آمدن حفره و سیاه شدن مرکز غده است
نام دیگر بیماری فیتوفترا، بیماری سوختگی آخر فصل بوده و شیوع این بیماری در مدت دو تا سه روز مزرعه را ازبین می‌برد و وجود هوای خنک و رطوبت باعث شیوع این بیماری می‌شود و در مزارعی که به روش بارانی آبیاری می شوند شیوع بیشتری دارد و راه مقابله با این بیماری، سمپاشی با محلول قارچ‌کش بردو می‌باشد
عامل بیماری ایرلی بلایت یا بیماری سوختگی زودرس، قارچ آلترناریا است که شرایط ظهور این بیماری در رطوبت بالا و در قسمت تاج سیب زمینی در اثر آبیاری بارانی یا بارندگی بوده و این بیماری مخصوص شاخ و برگ گیاه هست و به غده کاری ندارد.
انتهای پیام/ فاریابی https://armanekerman.ir/vdcam6n6e49new1.k5k4.html
armanekerman.ir/vdcam6n6e49new1.k5k4.html
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.