در روزگار رضاخان زمانی که دستور کشف حجاب صادر شد زنان کرمانی مجبور میشدند برای رفت و آمد خود از پشتبامها استفاده کنند تا گرفتار سربازان مخصوص کشف حجاب نشوند.
به گزارش سرویس اجتماعی پایگاه خبری «راه آرمان» سال گذشته بود که مقام معظم رهبری در دیدار با مردم کرمان و خوزستان، مردم کرمان را اینگونه توصیف کرد: «اگر بخواهیم در چند جمله از مهمترینِ این ویژگیها اسم بیاوریم، من باید عرض کنم که اوّلاً هویّت عمیق فرهنگی کرمان، ثانیاً نخبهپروری کرمان ــ از خصوصیّات این استان پرورش نخبگان است ــ [همچنین] نجابت اخلاقی و ایمان صادقانه مردم کرمان، و پیشگامی مردم کرمان در پیوستن به نهضت اسلامی و انقلابی».
این روزها که بحث حجاب و پوشش بیشتر به میان آمده است؛ موضوعی تا در خصوص پیشیه فرهنگی مردم کرمان از جمله در حوزه نجابت و پوشش آنها بیشتر بدانم.
آنچه که در آن شکی نیست وجود حجاب و عفاف در میان همه ملتهای جهان است که اگرچه در گذر تاریخ دستخوش تغییراتی شده است اما بدون شک وجود نجابت و عفت در میان انسانها واقعیتی انکارناپذیر است که خداوند در وجود انسانها از زمان خلقت آنها نهاد هاست.
نقشینههای تاریخی گواه حجاب زنان ایرانی
در ایران کافی است که به تخت جمشید رویم و دستکندههایی را نگاه کنیم که با گذشت سالها هنوز جان دارند و واقعیت را نمایش میدهند، در همه این دستکندهها تصاویر زنان با پوشیدگی و حجاب دیده میشود.
حتی در ادبیات و شعر کهن فارسی نیز زنان خود را با صفت و ویژگی حجاب وو عفت معرفی میکنند، آنجا که شاهنامه، منیژه دختر افراسیاب این چنین خود را معرفی می کند:
منیژه منم دخت افراسیاب
برهنه ندیده رخم آفتاب
در کرمان نیز آثار تاریخی گواه میدهند که زنان کرمانی حتی پیشاز اسلام هم پوشیده و دارای نجابت بودند، کافیاست سری به سرامیکهای اکتشاف شده از تپه یحیی کرمان که قدمتی هزار ساله دارد، بزنیم آنگاه خواهیم دید که زنان با لباس های پوشیده به تصویر کشیده شده اند.
ابیات زنان شاعر کرمان در مدح عفت
در گذشته زنان شاعر کرمانی نیز در ابیاتشان حجاب و داشتن عفت را تاج سر خود میدانند.
سید محمدعلی گلابزاده تاریخشناس و رئیس مرکز کرمانشناسی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری «راه آرمان» در این رابطه میگوید: حجاب و عفاف از اصول زندگی کرمانیها از گذشته تاکنون بوده است تا آنجا که که لاله خاتون دختر سرکار خاتون قراختاییان که هفتصد سال پیش حاکمیت کرمان را داشته و از طرفی دارای ذوق و قریحه شاعری بوده است اینگونه عفت و حجاب را توصیف میکند:
«من آن زنم كه همه كارِ من نكوكارى است/ به زير مقنعه من بسى كُلَهدارى است/ درونِ پرده عصمت كه تكيهگاهِ من است/ مسافرانِ صبا را گذر به دشوارى است/ جمالِ سايه خود زآن دريغ مىدارم/ از آفتاب، كه او هرزهگرد و بازارى است/ نه هر زنى به دو گز مقنعه است كدبانو/ نه هر سرى به كلاهى سزاىِ سردارى است/ كلاهِ مرد بلند از وجود مقنعهاى است/ كه از سرِ كُلَهِ ديگرانْشْ بيزارى است/ به هركه مقنعهاى بخشم از سرم، گويد:/ چه جاى مقنعه، تاجِ هزارْ دينارى است/ طنابِ چنبر زن گشته باد مقنعهاى/ كه تارِ آن نه ز مستورى و نكوكارى است/ اگرچه بر همه عالم مرا خداوندى است/ ولى به نزدِ خدا پيشهام پرستارى است/ حسن شَهَم ز نژاد شهان الغسلطان/ ز ما بَرَند اگر در جهان جهانْدارى است»
قناتی بهنام مستوره
وی ادامه داد: مسجد ملک یا امام خمینی (ره) کنونی در زمان سلجوقیان توسط ملکتوران شاه ساخته شد، او دختری بانام بماناد خانم داشت اما آنقدر خود را از نگاهها حفظ میکرد که به او مستوره خانم میگفتند و جالب است بدانید نام قناتی که در گذشته از میان مسجد ملک میگذشت متعلق این بانو و مستوره نام داشت.
پشتبامها راه گریز زنان کرمانی از کشف حجاب رضاخانی
نویسنده کتاب «زن کرمانی روشنای زندگانی» تاکید کرد: در طول تاریخ کرمان جایی را نمیتوان یافت که زن کرمانی حجاب و پوشش را کنار گذاشته باشد.
گلابزاده عنوان کرد: در زمانی که رضاخان دستور کشف حجاب را داد؛ زنان کرمانی برای اینکه گرفتار سربازان مخصوص کشف حجاب نشوند از پشتبامها برای رفت و آمدهایشان استفاده میکردند.
در کتاب «زن کرمانی روشنای زندگانی» آمده است چادر، چاقچور و پیچکی از جمله لباسهای زنان کرمان در گذشته بوده است. لباسهای آستیندار، شلوارهایی با دم پاچههای گشاد و کفشهایی که تمامی پا را میپوشاند، همه نشان از آن دارد که زنان کرمانی از عریانخواهی و عریانبودن در گذر تاریخ پرهیز میکردند.