اعتماد بر خدا چاره‌ساز تمام نیازها است

{وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لايَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللهُ لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدْراً}

و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى‌دهد؛ و هركس بر خدا توكّل كند، خدا امر او را كفايت مى‌كند؛ خداوند فرمان خود را به انجام مى‌رساند؛ به يقين خدا براى هر چيزى اندازه‌اى قرار داده‌است.

پیامبر گرامی اسلام حضرت‌محمد(ص) فرمودند: من آیه‌ای از قرآن می‌شناسم که اگر مردم به آن عمل کنند تمام مشکلاتشان حل و فصل می‌شود و سپس آیه سه سوره طلاق را تلاوت فرمودند.

در روایات می‌خوانیم هنگامی که آیه سه سوره طلاق نازل شد جمعی از یاران پیامبر (ص) کار و تجارت را رها کردند و گفتند؛ خداوند روزی ما را ضمانت کرده‌ است پس به کار و تلاش نیازی نیست.

پیامبر گرامی اسلام (ص) آنان را احضار و توبیخ کردند و فرمودند هر کس کار و تلاش را رها کند دعایش مستجاب نمی‌شود.

امام صادق علیه‌السلام در مورد جمله ( مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ) فرمودند: این گشایش روزی، برای تقواپیشگان در دنیاست البته انسان باید دارای هدف بالا و بزرگ باشد با شناخت و معرفت حرکت کند و با توکل به خدا و امید به پروردگار می‌تواند به اوج عزت و سربلندی برسد و انسان باید توجه داشته‌ باشد که در مدیریت بحران‌ها و فتنه‌ها در چیزی که می‌تواند انسان را نجات دهد و به سعادت برساند تقوا و تمسک به قرآن‌ کریم است.

  تقوا و توکل دو اهرم برای خروج از بن‌بست هستند برای تأمین زندگی امروز تقوا و برای آینده نیز توکل لازم است.

پس تقوا مقدم‌بر توکل است و بدون لطف خداوند هیچ عامل دیگری کارآمد و عملی نیست و این را باید بدانیم که معنای توکل ما و قدرت خداوند آن نیست که انسان به همه خواسته‌های خود می‌رسد، زیرا تمام امور هستی قانون‌مند و دارای حساب و کتاب هستند.

در قرآن برای افراد با تقوا چند تعبیر آمده است سوره حدید آیه ۲۸، سوره انفال آیه ۲۹ و در سوره طلاق آیه دو که شاید اشاره‌ای به یک سیر طبیعی دارد می‌شود و در سایه نور، شناخت حق از باطل و فرقان پیدا می‌کند و وقتی که حق و باطل را شناخت راه خروج از مشکلات را پیدا می‌کند و در سایه همان نور انسان از بسیاری از گرفتاری‌ها به آسانی خارج می‌شود و انسان مومن و باتقوا همیشه باید امیدوار باشد و هم خود امیدوار باشد و هم به دیگران امید بدهد.

در جامعه وقتی که به تحقیق و تفحص می‌پردازیم تمام کسانی که به درجات بالا رسیدند و در عرصه‌های مادی و معنوی پیشرفت داشتند در جامعه باامید زندگی کردند و توکل به خداوند را داشتند.

اینکه بعضاً در فضای مجازی یا حقیقی مشاهده می‌کنیم دشمن به دنبال ناامید کردن نوجوانان و جوانان است به خاطر اینکه دشمن با پیشرفت جامعه‌اسلامی و با موفقیت نوجوانان و جوانان ما مخالف است.

انسان بصیر کسی است که با تعقل و معرفت و شناخت و آگاهی حرکت کند و از مولا و مقتدای خود امام خامنه‌ای عزیز و از فرهنگ غنی اسلامی و قرآنی بهره ببرد تا بتواند سعادتمند در دنیا و آخرت بشود.

امام خامنه‌ای عزیز می‌فرمایند: یکی از نکاتی که بنده اصرار دارم و تکرار می‌کنم تا نگذارم از ذهن کسی بیرون برود حضور دشمن و ترفندهای اوست.

در جای دیگری معظم له فرمودند: برنامه‌های استکبار جهانی را علیه ملت ایران در سه عبارت خلاصه می‌کنم جنگ روانی(جنگ نرم)، جنگ اقتصادی، سوم مقابله با پیشرفت و اقتدار علمی است.

پس حالا با توجه به فرمایشات رهبر عزیزمان دشمن و ترفندهای او را شناختیم باید در مقابل آن موضع‌گیری کنیم و خلاف خواسته دشمن حرکت کنیم و از طرفی باید به فکر خودسازی خود بشویم حدود ۳۲۵ سال قبل از میلاد مسیح ارسطو به این نکته اشاره دارد مخرج مشترک همه انسان‌ها این‌ است که می‌خواهند سعادتمند شود و اگر بخواهیم سعادتمند واقعی بشویم باید پله به پله به معنویت و خدا برسیم نماز اول وقت برای رسیدن به هر مقامی کافی است.

یکی از توصیه‌های مرحوم آیت‌الله بهجت (ره) این بود که فرمودند: یاد خدا را مستمر در ذهن و زندگی داشته باشید (أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ) و یکی از راه‌های کسب معنویت و رسیدن به سعادت اقتدا به شهدا و خواندن زندگی‌نامه و وصیت‌نامه و خاطرات شهدا است، چون شهدا از تمام هستی خود برای خداوند گذشتند و با خدا معامله کردند و بر اساس آیات قرآن کریم کسانی که از خداوند و همچنین از رسول او اطاعت کردند، آنها کسانی هستند که با پیامبران، صدیقین و صالحین محشور می‌شوند و آنها چه نیکو رفیقانی هستند.

شهدا همیشه امید به رحمت خداوند داشتند و در زندگی با توکل حرکت کردند چون خط و مشی آنها و پیروی آنها از اسلام قرآن و احادیث معصومین بود برای روشن‌تر شدن بحث به احادیث نورانی معصومین می‌پردازیم.

امام‌علی علیه‌السلام می‌فرمایند: توکل بر خداوند مایه نجات از هر بدی و محفوظ بودن از هر دشمنی است. (بحارالانوار ج۷۸ ص ۷۸)

همچنین می‌فرمایند: هر کس به خدا توکل کند دشواری‌ها برای او آسان می‌شود اسباب برایش فراهم می‌گردد.(غررالحکم جلد پنج ص ۴۲۵)

پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: هرکس به خدا توکل کند خداوند هزینه او را کفایت می‌کند و از جایی که گمان نمی‌برد به او روزی می‌دهد.(کنزالعمال جلد سه ص۱۰۳)

امام کاظم علیه‌السلام می‌فرمایند: هر که می‌خواهد قوی‌ترین مردم باشد باید بر خدا توکل نماید. (بحارالانوار جلد سه ص۱۴۳)

از امام‌رضا علیه‌السلام پرسیدند حد توکل چیست؟ حضرت فرمودند: اینکه با وجود خدا از هیچکس نترسی. (جهاد نفس جلد ۲۹)

نتیجه توکل و اعتماد به خداوند در قرآن کریم:

اعتماد بر خدا چاره‌ساز تمام نیازها و حل مشکلات انسان است. زیرا تنها خداوند است که می‌تواند انسان را از اموال و طوفان‌های سخت زندگی نجات دهد و فقط او قادر خواهد بود تا راه حقیقی و درست را به بنده خویش نشان دهد.

قرآن کریم در موارد متعددی توکل و اعتماد بر خدا را از ویژگی‌های افراد با ایمان می‌داند و می‌فرماید:‌ بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید (وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ )

افراد با ایمان باید تنها برخداوند توکل کنند (وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ)

مؤمنان تنها کافی هستند که هرگاه نام خدا برده می‌شود دل‌هایشان بیم‌ناک شده و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‌شود ایمانشان فزونی می‌گیرد و فقط بر پروردگارشان توکل دارند. (اِنَّمَا المُؤْمِنُونَ الَّذینَ اِذَا ذُکِرَ اللهُ وَ جِلَّتْ قُلُوبُهُمْ ... )

توکل و اعتماد بر خدا چیست؟

پیامبر گرامی اسلام (ص) تفسیر توکل را از جبرئیل سوال کردند و جبرئیل گفت: معنای توکل این است‌ که انسان یقین کند به اینکه سود و زیان و بخشش و درمان به دست مردم نیست و باید از آنها تا امید بود اگر بنده‌ای به این مرتبه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و جز او به کسی امیدوار نباشد و از غیر او نهراسد و غیر از خدا چشم طمع به کسی نداشته‌باشد این همان توکل برخداست.

امید در قرآن

قرآن کریم امیدواری با موهبت الهی به مومنان می‌داند با مقایسه میان مومنان و کفار می‌فرماید: هم شما از طرف دشمن به رنج می‌افتید و هم دشمنان از طرف شما به رنج می‌افتند و از این جمعیت مساوی هستید اما برتری امیدبخش جبهه شما در مقابل دشمن این‌ است که خدا به شما وعده پیروزی داده‌است.
در حالی‌که همواره به جبهه مخالف شما وعده هلاکت و انقراض داده‌است.

مقام‌ معظم‌ رهبری مدظله‌العالی می‌فرمایند: ناامیدی سم است و مشکلات نباید جوان را متوقف و ناامید کند.

ناامیدی، از وسوسه‌های شیطان ناشی می‌شود با وسوسه‌هایی که در دل رسوخ می‌کند و انسان را از تلاش باز می‌دارد‌.

به گواهی آیات قرآن کریم ابعاد وسوسه شیطان بسیار متنوع است اما یکی از مهم‌ترین آنها وعده فقر و مأیوس‌کردن آدمی از بی‌نیازی است.

نویسنده:محمدرضا توکلی

انتهای پیام/کوهبنانی