پَتَک‌ها در سودای بازارهای جهانی

به گزارش گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «راه آرمان»؛ نخستین رویداد ملی پته درحالی در سیرجان و پس از چندماه از نخستین فراخوان طی روزهای اخیر برگزار شد.

شاید باورش برای برگزارکنندگان هم سخت بود که هم با این استقبال از استان‌های مختلف کشور مواجه شوند و هم، آن‌همه دستاورد ملموس و عینی در عرصه پته‌دوزی داشته باشند؛ از جنبه‌های هنری، علمی و دانشگاهی آن گرفته تا بررسی ایرادهای مربوط به مواداولیه و البته جستجوی راه‌های توسعه صادرات به کشورهای دیگر.

گروهی از هنرمندان خلاق پته‌دوز، پتک را آفریده‌اند که گویا از ایده‌های برتر این جشنواره ملی هم به شمار می‌رود، خلاقیت تازه‌ای که هم هنر پته را با خود دارد و هم جنبه بصری متفاوت‌تری را ارائه کرده است.

در وصف چرایی واژه پتّه در برخی منابع، آن را برگرفته از ریشه پُت (pot)، به معنای پشم و کُرک خوانده‌اند؛ این هنر سوزن‌دوزی با پشم و نخ‌های مختلف گیاهی، سنتی یا فانتزی(شیمیایی) روی پارچه به رنگ و طرح‌های مختلف انجام می‌شود.

کاربردهای مختلف از روبالشی، پرده، جلد اشیا، روطاقچه‌ای و کیف گرفته تا قاب تابلو دارد.

پته‌دوزی در چند بخش خلاصه می‌شود که شامل خط‌دوزی، متن‌دوزی، پِتک‌دوزی یا همان چهارگوش و برگ‌دوزی است.

باتوجه به مختصات رویداد ملی پته و باتوجه به اطلاعاتی که برگزارکنندگان این رویداد ارائه می‌کنند، اگر مدعی شویم این همایش از جمله همایش‌هایی بود که دستاوردهای عینی مختلفی ازنظر علمی و اقتصادی برای هنر، صنعت پته داشت که هم ادامه حیات این هنر، صنعت، هم اشتغال فعالان آن و نیز توسعه بازارهای هدف را دنبال کرد، گزافه نگفته‌ایم.

تأسیس شرکت تعاونی با مشارکت ذی‌نعفان حوزه پته به منظور یافتن بهتر و مناسب‌تر بازارهای ملی و بین‌المللی، تأسیس باشگاه پته‌دوزان جوان، برگزاری فصلی نمایشگاه‌های مختلف و ایجاد ساختار مناسبی برای ارائه آموزش‌های علمی به قشر جوان به ویژه دانش‌آموزان، فروش مناسب پته تولیدی هنرمندان، تقاضای صادرکنندگان برای معرفی پته‌های مرغوب تولیدی و کارشناس ارزیاب، آشنایی با پتک‌ها، استقبال از پته‌دوزان برجسته و دعوت از آنان برای حضور در نمایشگاه‌های جهانی چند کشور اروپایی از جمله مهم‌ترین دستاوردهای ملموس و عینی این رویداد اعلام می‌شود که در نیمه آذرماه امسال با همکاری وزارت میراث فرهنگی به‌کار خود پایان داد.

درواقع رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان درحالی به انتهای فعالیت ۶ ماهه خود رسید که در حوزه صنایع دستی حرکتی حساب شده، خلاقانه و نو محسوب می‌شود و نوید آینده روشن‌تر پته برای ورود به بازارهای گسترده در سطح جهانی را می‌دهد.

هنر سوزن‌دوزی پته فارغ از زیبایی و چشم‌نوازی، بیانگر اصالت و فرهنگ غنی تولیدکنندگان آن به‌ویژه در استان کرمان محسوب می‌شود که نسل‌به‌نسل و سینه‌به‌سینه حفظ و انتقال داده شده است.

پته‌دوزی صرف‌نظر از ارزش‌های هنری خاص، کاربردهای فراوانی مانند لباس و جهیزیه عروس، بقچه، سوزنی، پُشتی، جانماز، سرمه‌دان، جلدقرآن، روبالشی، زیرگلدانی، پرده، رومیزی، روکرسی، رویه‌ کفش و دمپایی، کیف‌دستی، زیرلیوانی، عروسک‌سازی، روکش جعبه‌ دستمال و غیره دارد.

البته در سال‌های اخیر ظرافت، زیبایی و کیفیت پته به‌واسطه ورود افراد غیرحرفه‌ای که صرفاً نگاه تجاری به این محصول داشته‌اند، رفته رفته دچار افول و نزول شده به‌طوری‌که کارهای فاخر و با ارزش کمتری در بازار پته برای خرید مخاطبان مشاهده می‌شود اما انتظار می‌رود از این پس جلو این روند نامناسب نیز گرفته شود.

رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان که از خرداد سال جاری آغاز شد در نوع خود اگر نگوییم بی‌نظیر، رخدادی کم‌نظیر در حوزه صنایع‌دستی کشور به شمار می‌رود، زیرا مجموعه‌ای از ارکان صنایع دستی پته با همراهی دولت و حمایت بخش خصوصی گردهم آمدند تا اتفاقی چندوجهی در محصول پرارزش و باسابقه پته اتفاق بیافتد.

آیین اختتامیه رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان با حضور معاون وزیر میراث

حال‌که رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان در نیمه آذر به‌کار خود خاتمه داد، دبیر هنری این رویداد گزارش خلاصه‌ای از خروجی و ماحصل این رویداد به خبرنگار ایرنا ارائه کرده است که امید به تثبیت و ارتقای جایگاه پته در صنایع‌دستی منطقه، ملی و بین‌المللی را تقویت می‌کند.

زهرا عرب علیدوستی دبیر هنری رویداد ملی کار آفرینی پته سیرجان در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: برای برگزاری این رویداد با دانشگاه‌های مختلف همکاری و با افرادی که در حوزه پته، پارچه، نخ‌و‌رنگ این نوع صنایع‌دستی حرفی برای گفتن داشتند، وارد مذاکره شدیم که در نهایت باعث شد ظرفیت‌های پته در استان کرمان و سیرجان بیشتر شناخته شود.

وی تأکید کرد: در بخش علمی پس از فراخوان مقاله‌های ارزشمندی به دبیرخانه رسید، داوری‌ها در این رویداد منصفانه و علمی بود که افراد برگزیده در نهایت معرفی شدند و مقالات رسیده به جشنواره برای ثبت در حافظه تاریخی و امکان استفاده علاقه‌مندان به چاپ و انتشار می‌رسد.

حمایت از فعالان پته

عرب علیدوستی با بیان اینکه در این رویداد با تجار موفق حوزه پته نیز وارد گفتگو شدیم اظهار داشت: کارگاه‌های آموزشی این بخش با استقبال بسیار خوبی برگزار شد که حتی دور از انتظار برگزارکنندگان بود و قرار شد تعدادی از فعالان و هنرمندان پته مورد حمایت قرار گیرند.

وی ادامه داد: همچنین در بخش اقتصادی، بحث بازاریابی و فروش صنایع دستی از مهم‌ترین اهداف اجرای رویداد ملی پته بود تا بتوانیم به بازارهای هدف دست پیدا کنیم.

احصای نواقص مواداولیه

دبیر هنری رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان با اشاره به استفاده از مصالح و موادسازگار با محیط‌زیست و پیشینه پته بیان کرد: در این بخش متوجه شدیم که با وجود همه توجهی که به این صنایع‌دستی می‌شود، مشکلات و نواقصی نیز وجود دارد که باید راهکارهایی برای حل آن اندیشیده شود.

وی خاطرنشان کرد: در بخش ویژه اقتصادی ایده‌ها و کارهای خلاق زیادی به رویداد رسید و شرکت‌کنندگان توانستند محصولات خلاقانه‌ای در حوزه پته خلق و ارائه کنند که تعدادی از ایده‌های خلاق مربوط به تولید زیورآلات با استفاده از پته بود.

عرب علیدوستی گفت: در بخش نمایشگاهی نیز با وجود اینکه تصور می‌کردیم کارها به لحاظ کیفیت پارچه و نقش زیاد مورد توجه نباشد، اما محصولات و تولیدات ارسال شده از کیفیت بسیار خوبی در دوخت، پارچه و نقش برخودار بودند و بیشترین کارهای رسیده مربوط‌به استان کرمان بود.

وی با بیان اینکه هنرمندان زیادی از سراسر کشور به‌ویژه از استان کرمان و منطقه سیرجان در این رویداد شرکت کردند، افزود: در بخش دانش‌آموزی و روستایی نیز رویداد ملی پته دنبال پیدا کردن استعدادهای جدید بود، زیرا تولید پته باید نسل‌به‌نسل و با کیفیت و اصالت حفظ و منتقل شود.

دبیر هنری رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان بیان کرد: حضور معاون صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در اختتامیه این رویداد بسیار مفید و موثر بود که پیوند بین دولت و بخش خصوصی محسوب می‌شد.

وی تصریح کرد: همچنین با توجه به پیشینه پته و نمونه‌های نفیس تاریخی آن، آثار فاخر و قدیمی زیادی به رویداد رسید که توجه هنرمندان را برای تولید پته با مواد و نقوش با کیفیت بالا جلب کرد.

عرب علیدوستی تاکید کرد: سعی کردیم آثاری که در رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان شرکت می‌کنند، شناسنامه‌دار و با هویت باشند تا ارزش کارهای هنرمندان بالا برود.

نمایش دستگاه بافت پارچه و شال پته

وی اظهار داشت: در حاشیه برگزاری نمایشگاه رویداد ملی پته سیرجان نیز دستگاه بافت پارچه و شال پته به نمایش گذاشته و یک دستگاه از آن نیز خریداری شد تا در اختیار هنرمندان پته‌دوز قرار گیرد.

دبیر هنری رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان بیان کرد: بخش خصوصی به‌عنوان یک بازوی توانمند به کمک دولت در حوزه پته آمده است و حتما این رویداد باید در سال‌های آینده به‌طور مستمر ادامه داشته باشد تا طی چند سال خروجی‌های بسیار خوبی در حوزه پته و در بخش ملی و بین‌المللی شاهد باشیم.

مهم‌ترین خروجی رویداد ملی پته از زبان دبیر اجرایی

اما دبیر اجرایی رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان نیز با اشاره به بازخوردهای مهم این رویداد گفت: تأسیس شرکت تعاونی با مشارکت‌ ذینفعان حوزه پته به علت ورود به بازارهای ملی و بین‌المللی، تآسیس باشگاه پته‌دوزان جوان باهدف هم‌گرایی بیشتر فعالان این حوزه، برگزاری نمایشگاه‌های فصلی و آموزش هنر پته‌دوزی در مناطق کمتر توسعه‌‌یافته سیرجان برای بانوان و دانش‌آموزان از مهمترین دستاوردهای رویداد ملی پته محسوب می‌شود.

سعیده نجم‌الدینی اظهار داشت: در بخش گالری فروش پته را داشتیم که مشتریان از کارهای فاخر به هنرمندان پته‌دوز سفارش کار دادند.

وی بیان کرد: در این رویداد یکی از صادرکنندگان صنایع‌دستی از مسئولان رویداد تقاضا کرد تا کارشناسی به منظور انتخاب پته‌های مرغوب برای صادارت معرفی کنیم که این کار انجام شد.

دبیر اجرایی رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان ادامه داد: یکی از فعالان و هنرمندان صنایع دستی با پته عروسک‌هایی با چهره به نام پَتَک‌ها تولید می‌کند که در این نمایشگاه کارهای خود را به نمایش گذاشت، همچنین کارهای فاخر و جدید با تلفیق زیورآلات و پته نیز در این رویداد شرکت کردند.

وی با اشاره به استقبال خوب از هنر پته‌دوزی توسط علاقه‌مندان تأکید کرد: در حاشیه برنامه‌‌های اختتامیه رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان پیشنهادهایی برای دعوت به نمایشگاه‌های خارج از کشور به دبیرخانه شده که سفر به یکی از کشورهای اروپایی در دست بررسی است.

رویداد ملی کارآفرینی پته سیرجان به همت مؤسسه فرهنگی معراج اندیشه وابسته به شرکت صنایع معدنی گل‌گهر سیرجان با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کلید خورد و البته با همکاری خانه خلاق کرمان وابسته به معاونت فناوری ریاست جمهوری و همچنین پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی در سه بخش هنری، علمی و اقتصادی اجرایی و برگزار شد.

رویداد ملی پته از خرداد سال جاری با اعلام فراخوان آغاز به کار کرد و ۱۵ آذرماه جاری در سالن غدیر اداره فرهنگ و ارشاد سیرجان با حضور معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و با معرفی برگزیدگان به کار خود خاتمه داد.

سیرجان در فاصله ۱۷۵ کیلومتری غرب مرکز استان کرمان قرار دارد.

انتهای خبر/ طهماسبی

منبع: ایرنا https://armanekerman.ir/vdcjyaev8uqethz.fsfu.html