مردم کرمان از گذشته تاکنون با گذشت چهل روز از بهار دورهم جمع میشوند و در جشنی بهنام تندرستون ضمن توجه به نیازمندان در کنار هم به شادی میپردازند.
به گزارش سرویس اجتماعی پایگاه خبری «راه آرمان» چهل روز بعداز گذشت از اولین روز بهار را کرمانیها با عنوان «جشن تندرستون» در کنار هم به شادی میگذرانند.
این جشن که از گذشتگان سینه به سینه و نسل به نسل آدابش بیان شده در واقع جشنی برای سلامتی و برآورده شدن حاجت دختران دمیخت بوده است. جشنی که در دامنه کوههای شیوشکان و البته با مدیریت و محوریت مادربزرگها و بزرگان طایفه در پشت پارک پردیسان امروزی و در واقع در همجواری قلعه دختر از دیرباز تاکنون برگزار میشود.
سیدمحمدعلی گلابزاده تاریخشناس کرمانی در این رابطه به خبرنگار اجتماعی «راه آرمان» گفت: یکی از مراسمیکه مردم کرمان به تبع اندیشه و تفکر نیاکان خود از دیرباز و پیشاز اسلام همواره بر آن تاکید داشتهاند؛ برگزاری مراسم و رخدادهایی بود که بتواند اصل صلهرحم و رفت و آمدهای دوستانه و خانوادگی را اجرا کنند.
وی ادامه داد: به همین دلیل جشن سده بهعنوان یکی از جشنهایی بوده که در جهان جایی چون کرمان شکوه آنرا نداشته است، یکی از جشنهایی که مردم کرمان در حقیقت با تفکر و اندیشه سپاسگزاری از خدای بزرگ و گردهمایی و اجتماع مردم بر آن تاکید داشتند، جشن چهلم نوروز است، این جشن از دیرباز در کرمان برگزار میشده و همراه با برنامههای مختلفی بوده است.
نویسنده کتاب تاریخ کرمان، بیان کرد:باید تاکید کنم که دامنه کوههای صاحبالزمان اولین خاستگاه تمدنی مردم کرمان بوده است و البته این یک اصل مسلم است که از دیرباز مردم همیشه بزرگیها و آرزوهای خود را در بلندیها و کوهها محقق میدانستند، برای مثال بهدنبال آناهیتا یا خدای آب و باران در کوهها بودند و یا خدای قدرت را در کوه میدیدند و حتی در پیامبر اکرم در دامنه کوه حرا و یا موسی پیامبر در کوه طور به عبادت میپرداختند بنابراین کوه تقدس داشته است از اینرو مردم کرمان این دامنه را که مقدس بوده است برای برگزاری جشن تندرستی انتخاب کرده بودند.
توجه به نیازمندان در روز چهلم بهار
این تاریخشناس کرمانی توضیح داد: در گذشته در روز جشن تندرستون کسانیکه از نظر معیشتی در مضیقه بودند از خیرات و برکات افراد توانمند بهره میبردند، مردم دورهم جمع میشدند، سفره دل خود را برای هم باز میکردند، شادی و سرور داشتند و در واقع اینگونه غم و اندوه خود را که ناشی از روزگاران بوده است را زائل میکردند.
گلابزاده ادامه داد: پخت آش رشته، خوردن تنقلات از جمله شیرینیهای این روز بود، در این منطقه مکانی وجود دارد بهنام کوه بریده، آن زمان معتقد بودند که دختران دمبخت با عبور از این مکان، اگر آرزو کنند تا خداوند همسر خوبی نصیبشان کند، حتما محقق میشود و همچنین زنانی که آرزوی داشتن فرزند را داشتند نیز دعایشان به استجابت خواهند رسید.
وی بیان کرد: باید دانست که این اعتقاد در حقیقت به نتیجه میرسید البته کوه معجزه نمیکرد بلکه وقتی انسان چیزی را از نهان دل از خداوند بخواهد، حتما به استجابت خواهد رسید.
کوزه، شی و شعر با دلی امیدوار
رئیس مرکز کرمانشناسی توضیح داد: از مراسم دیگر در این روز این بود که کوزهای در میان میگذاشتند و هر کس چیزی در این کوزه میانداخت سپس دختری نابالغ اشیاء را از کوزه بیرون میآورد و بعد از آن متناسب با هر شی، اشعاری خوانده میشد و آن را به فال نیک میگرفتند و با دل امیدواری راهی خانه میشدند.
گلابزاده تاکید کرد: بر این باور هستم همانگونه که اسلام هم بر این قضیه تاکید دارد و در قرآن میگوید «اضحک و ابکی» یعنی وقتی خنده و گریه در قرآن مطرح میشود، اول خنده را مطرح میکند بنابراین خوب است که ما نیز مردم را به شادی و سروری که اسلام تاکید داشته و جامعه ما نیز بهراستی نیازمند آن است، این مراسم یعنی جشن تندرستون را بتوانیم بیشازپیش در شهر خود حمایت کنیم.
شیما حبیبپور مدیر اقامتگاه «خانم کوچیک» است، بانویی که بیشاز هر چیزی برایش حفظ اصالت و سنتهای مردم کرمان اهمیت دارد. وی نیز در این روز جشن تندرستون را در اقامتگاهش اجرا میکند تا به اندازه خودش در حفظ سنتها و رسوم کرمانی سهیم باشد.
بریدن چادر برای دختران دمبخت در جشن تندرستون
حبیبپور در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری «راه آرمان» گفت: باتوجه به اینکه من بچه محله تندرستون یا همان زریسف هستم، هر ساله شاهد این جشن بودم و در این مراسم شرکت میکردم.
وی ادامه داد: در چهلم نوروز یعنی بعداز گذشت چهل روز از اولین روز بهار، یعنی دقیقاً نهم اردیبهشتماه (توجه کنید که فروردینماه ۳۱ روزه است)، همه کرمانیها در مکانی که اکنون پارک پدر است جمع میشدند و جشن تندرستون میگرفتند.
حبیبپور با تاکید بر اینکه جشن تندرستون به نشانه سلامت و تندرستی برگزار میشود، تاکید کرد: در این روز افراد چادر برش میزدند، نذر خود را ادا میکردند و یا نذر میکردند و آب چهل میریختند.
مدیر اقامتگاه «خانم کوچیک» به باورها و اعتقادات گذشتگان اشاره کرد و گفت: در گذشته بر اساس باورها بسیاری از رسوم اجرا میشد از جمله ریختن آب چهل بر روی زنی که تاکنون بچهدار نشده و یا بریدن چادر دختری که ازدواج نکرده است تا گشایشی در کارشان حاصل نشود.
وی افزود: کرمانیها اعتقاد دارند که این روز بسیار خوش یُمن است و سعی میکردند تا در این روز همچون سیزده بدر به گردش و شادی بپردازند جالب است بدانید که این جشن تنها در کرمان برگزار میشود و سایر شهرهای کشور دارای چنین جشنی نیستند.