احیا قنوات به همت بانوان کرمانی درآمدزایی با عروسکهای بومی لپتو و بافت حصیری گوجینو

به گزارش راه آرمان؛ استان کرمان که از آن به عنوان پهناورترین استان کشور یاد می شود دارای ظرفیت بسیار بالا در حوزه صنایع دستی و چندی قبل نیز پنج شهرستان این استان به عنوان شهر ملی صنایع دستی مختلف به ثبت رسیدند.

حصیر بافی یکی از آثار صنایع دستی این استان است که نه تنها این تولید این محصول در شهرستان های جنوبی به عنوان منبع کسب درآمد مردمان این منطقه محسوب می شود بلکه در نواحی نزدیک به مرکز استان همچون شهداد، نیز حصیر بافی سابقه بسیار زیادی دارد.

حصیر از شاخه‌های خرما که در شهداد به آن «پیش»می‌گویند به دست می‌آید. وقتی شاخه‌ها تازه هستند، در زمان مناسب و معمولا وقت گرده‌افشانی، از تنه‌ درخت جدا و در سایه خشک می‌شوند؛ سپس آن را در دیگ‌های آب جوش به همراه رنگ گیاهی یا مصنوعی حرارت می‌دهند. پیش‌های رنگ‌شده بر روی زمین پهن و خشک شده و قبل از استفاده، شست‌شو داده و سپس آمادهی بافتن می‌شود. مردم منطقه شهداد به بافت اولیه‌ حصیر «گوجینو» می‌گویند.

همت والای زنان کویر برای احیا منابع خدادادی

نام «گوجینو» را که می شنویم نه تنها حصیر بافی منطقه شهداد کرمان را به ما یادآوری می کند؛ بلکه هنر زنان این منطقه را که با تلاش و همت خود در جهت عمران و آبادانی روستاها و ظرفیت خدادادی بخش شهداد گام برداشته اند را به ما گوش زد می کند. فریبا رادی اهل شفیع آباد بخش شهداد کرمان است که وارد عرصه کارآفرین در جوامع محلی خود شده است.

رادی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: تقریبا از سال 1392، تسهیلگران جوامع محلی وارد منطقه ما شدند و از ما خواستند که با تشکیل گروه، فعالیت در محیط زندگی خود را با استفاده از ظرفیت های موجود آغاز کنیم؛ در ابتدای کار سختی های وجود داشت؛ چرا که مردم اعتماد نمی کردند و شاید با خود می گفتند که برخی آمده اند تا برای منفعت خودشان کار کنند و گرنه کسی دلش برای ما روستائیان نسوخته است.

عضو هیئت مدیره گوجینو ادامه داد: با گذشت زمان، اعتماد سازی صورت گرفت و از اهالی روستا ما از شش خانوار، شش خانم برای ایجاد گروه اعلام آمادگی کردند و ما با کمک تسهیلگران، شروع به فعالیت کردیم و اولین مسئله ای که مد نظر قرار دادیم این بود که مشکلات و دغدغه روستا ما چیست و ما چه کارهایی می توانیم انجام دهیم؟

تشکیل گروه«گوجینو» برای تولید محصول صنایع دستی

این تسهیلگر جوامع محلی و حاشیه شهر ابراز کرد: در ابتدا کارگاه های تسهیلگری برای ما برگزار شد تا ذهنیتمان نسبت به مسائل بازتر شود و بر همین اساس توانستیم به تسهیلگرانی که وارد جوامع محلی ما شده بودند، اعتماد کنیم و نسبت به رفع مشکلات منطقه خودمان عمیق تر شویم.

وی با بیان اینکه به این مهم اندیشیدیم که مشکل اساسی روستا ما چیست؟ مردم چه خواسته ای از ما دارند؟ ابراز کرد: به این نتیجه رسیدیم که ما صنایع دستی ارزشمندی مانند پته دوزی و حصیر بافی داریم و عروسک های بومی و محلی را داریم که به فراموشی سپرده شده اند و ما می توانیم در کنار تولید محصولات صنایع دستی، عروسک بومی و محلی فرموش شده را احیا کنیم.

رادی ابراز کرد: برای انجام این کارها باید هزینه هایی را تأمین می کردیم؛ بنابراین صندوقی را در این خصوص تشکیل دادیم و در نظر گرفتیم که چه کسانی در چه زمینه هایی می توانند فعالیت کنند؛ به این نتیجه رسیدیم که همه ما توانایی دوخت صنایع دستی مانند پته دوزی را داریم.

با مشاهده داشته هایمان، خودمان را باور کردیم

عضو هیئت مدیره گوجینو افزود: در ابتدا فعالیت خودمان را قبول نداشتیم و عزت نفسمان بسیار پائین بود؛ اما با برگزاری کارگاه های تسهیلگری اعتماد به نفسمان بالا رفت و با دیدن داشته هایمان، باور کردیم که ما می توانیم.

این تسهیلگر جوامع محلی و حاشیه شهر با اشاره به اینکه در ابتدا حق عضویت بیست هزار تومانی برای اعضا در نظر گرفته شد، ابراز کرد: مواد اولیه را با بخشی از هزینه ای که تأمین شده بود، تهیه کردیم و پس از آن با توجه به اینکه در آستانه سال جدید قرار داشتیم، محصولاتی را تولید و به فروش رساندیم.

وی با بیان اینکه واسطه ها؛ موضوع بسیار مهمی برای ما بود، ابراز کرد: به عنوان مثال فردی که به عنوان پته دوز محصولی را در اختیار واسطه ها قرار می داد؛ واسطه آن محصول را صد هزار تومان که به فروش می رساند، تنها پنج هزار تومان به پته دوز پرداخت می کرد و ما چون آگاهی نسبت به این مسائل نداشتیم و به خودمان اعتماد و باور نداشتیم، محصول خود را در اختیار واسطه ها قرار می دادیم.

فروش محصولات صنایع دستی در کاروانسرای روستا

رادی با اشاره به اینکه مسئله دیگر این بود که کجا می توانیم محصول خود را به فروش برسانیم، تصریح کرد: به این مسئله فکر کردیم که ما اقامتگاه هایی در روستا داریم که گردشگر به این منطقه سفر می کند و در روستا ما کاروانسرایی وجود دارد که ما می توانیم از این فضا برای فروش محصولات خود استفاده کنیم و پس از اینکه به این نتیجه رسیدیم؛ تولیدات خود را افزایش دادیم.

عضو هیئت مدیره گوجینو اظهار کرد: فضای روستا را تمیز کردیم و در کاروانسرا محصولاتی را که تولید کرده بودیم در معرض دید مردم و گردشگران قرار دادیم و با توجه به اینکه این کاروانسرا در وسط روستا قرار داشت؛ اگر گردشگر وارد روستا می شد از بازار محلی که ما راه انداخته بودیم، بازدید می کرد و ما از حال و هوا و حس آنها سوال می کردیم.

این تسهیلگر جوامع محلی و حاشیه شهر بیان کرد: با انجام کار تولید، فروش محصولات و حذف واسطه ها شاهد بودیم که ما می توانیم به خودمان باور داشته باشیم و به این نتیجه رسیدیم که با دریافت سود صد در صدی از تولیداتمان، می توانیم در کنار درآمد زایی، کار منفعتی نیز انجام دهیم.

احیا قنات های خشک شده با استفاده از ظرفیت هنر

وی ابراز کرد: به این مهم فکر کردیم که ما چه داشته مهمی داریم که می توانیم از آن حفاظت کنیم و به این نتیجه رسیدیم که ما قنات هایی در منطقه زندگی خود داریم که رو به خشکی است و ما می توانیم آنها را احیا کنیم؛ بر همین اساس با توافق جمع، پانزده درصد از فروش محصولاتمان را برای احیا قنات های منطقه اختصاص دادیم.

رادی با اشاره به اینکه ما شاید نتوانیم بیل و کلنگ برای احیا قنات ها به دست بگیریم؛ اما از هنری که داریم می توانیم در جهت حفاظت از قنات های منطقه استفاده کنیم، عنوان کرد: این فعالیت های ما برای اطرافیانمان مبهم بود که ما چه کاری انجام می دهیم و برخی می گفتند اگر شما از نظر مالی قوی شوید، بین شما اختلاف خواهد افتاد؛ اما ما منطقی با مردم روستا صحبت می کردیم.

عضو هیئت مدیره گوجینو تصریح کرد: ما گروه هویت دار هستیم و برای خودمان نامی را به نام «گوجینو» انتخاب کردیم؛ شاید در ذهن مخاطب این سوال ایجاد شود که این اسم به چه معناست؛ ما برای انتخاب اسم به دنبال نامی بودیم که اصالت داشته باشد و گوجینو به معنای اصیل ترین بافت حصیری است که بافت این حصیر خاص منطقه تکاب شهداد است.

تهیه مستند از روند کاری گروه«گوجینو»

این تسهیلگر جوامع محلی و حاشیه شهر ابراز کرد: در کنار انجام کارهای تولید محصول صنایع دستی و فعالیت های منفعتی، در ساخت ویدئو نیز اقدام مشارکتی داشتیم؛ با تدوین فیلم از مردم خواستیم تا کاری که ما انجام می دهیم را ببینند؛ بنابراین مستند تهیه شده را در حسینیه روستا پخش کردیم و مردم متوجه شدند که گروه ما چقدر ارزشمند است.

وی با اشاره به اینکه پس از مدتی اهالی روستاهای مجاور نیز از ما درخواست داشتند که در روستاهای آنها نیز فعالیت کنیم، اظهار کرد: می توان گفت بعد از گذشت یک ماه، گروه شش نفره ما به تعداد سی الی چهل نفر افزایش پیدا کرده بود.

رادی ادامه داد: شش نفر ابتدایی اعضای گروه گوجینو که در فرایند تسهیلگری قرار گرفته بودند، جهت فعالیت در روستاها اقدام کردند و آنان تسهیلگر جوامع محلی شدند؛ بانوان روستاها را در گروه هایی تقسیم بندی کردیم و اهداف آنها مشخص شد و صندوق هایی را نیز تشکیل دادیم که البته همه بانوان علاقمند بودند که با صندوق گوجینو مشارکت داشته باشند.

احیا عروسک بومی فراموش شده «لپتو»

عضو هیئت مدیره گوجینو با بیان اینکه در این مدت توانستیم به لایه روبی شش قنات کمک کرده و یک موتور برق و بالابر خریداری کنیم تا روند لایه روبی تسریع پیدا کند، گفت: عروسک های بومی محلی را به نام «لپتو» که از چوب و پارچه های دور ریختنی درست می شود را نیز توانستیم احیا کنیم.

این تسهیلگر جوامع محلی و حاشیه شهر بیان کرد: از دیگر اقداماتی که انجام داده ایم این است که با بانوان منطقه در زمینه فرآوری محصولات کشاورزی همچون پودر سیر، سیر ترشی، پودر هسته خرما و غیره فعالیت کردیم.

وی عنوان کرد: درخچه ها و گلدان های طبیعی نبکا، مسئله ای بسیار مهم و ارزشمند برای ماست؛ این گیاهان از هجوم شن های روان جلوگیری می کنند و اهمیت زیادی در تثبیت شن های روان دارند و از سوی دیگر این درخچه های طبیعی موجب خنک شدن زمین می شود، بنابراین در زمینه اکو سیستم اهمیت بسیاری دارند.

رادی ادامه داد: گلدان های طبیعی نبکا، در امر معیشت مردم منطقه بسیار کمک دهنده هستند؛ چنانچه بین چهار تا شش ماه از سال باران نبارد، این درخچه ها از خود شیره ای پس می دهند به نام شیره گز که خاصیت درمانی بسیاری دارد و برخی از خانم های منطقه به صورت گروهی در این عرصه، اقدام به جمع آوری شیره ها می کنند و به واسطه ها می فروشند.

عضو هیئت مدیره گوجینو با اشاره به مطلب فوق خاطر نشان کرد: افرادی که می خواستند شیره درخچه های نبکا را جمع آوری کنند، شاخه های درختان را می شکستند؛ بر همین اساس ما به سراغ بانوان منطقه رفتیم و روش صحیح جمع آوری شیره های گز، بسته بندی و فروش را به آنها آموزش دادیم؛ به گونه ای که قبلا به واسطه شیره گیاه نبکا را کیلویی 35 هزار تومان به فروش می رساندند با انجام کار اصولی این گیاه دارویی را تا کیلویی 400 هزار تومان به فروش می رسانند.

انتهای پیام/م https://armanekerman.ir/vdcdnk0fsyt0x96.2a2y.html

احیا قنوات به همت بانوان کرمانی/ درآمدزایی با عروسکهای بومی لپتو و بافت حصیری گوجینو